در تحقیقی که از سوی موسسه لنست منتشر شده به این موضوع اشاره دارد که مصرف الکل هر چقدر هم کم برای سلامتی مفید نیست و بهترین توصیه پرهیز کامل از نوشیدن الکل است.
این تحقیق در نشریه لنست منتشر شده و نتیجه بررسی مصرف الکل در افراد ١٥ تا ٩٥ سال در ١٩٥ کشور دنیا بین سالهای ١٩٩٠ تا ٢٠١٦ است. برای این پژوهش، محققان کسانی را که اصلا الکل نمینوشند با کسانی مقایسه کردند که روزی یک نوشیدنی الکلی مینوشند. این بررسی به این نتیجه رسیده که در تمام سنین، در سال ٢٠١٦ الکل هفتمین عامل مرگ و روزهای کاری از دست رفته بود (٢.٢ درصد مرگ زنان و ٦.٨ درصد مرگ مردان) اما در جمعیت ١٥ تا ٤٩ ساله، الکل مهمترین عامل مرگ است (٣.٨ درصد مرگ زنان و ١٢.٢ مرگ مردان).
این تحقیق الکل را "مهمترین" عامل خطرساز در "بار جهانی بیماریها" (Global Burden of disease) میداند و میگوید مرگ به تمام علتها و به خصوص سرطان با افزایش مصرف الکل بیشتر میشود بنابراین هیچ میزانی از الکل نیست که مصرف آن برای سلامتی مضر نباشد.
این تحقیق پذیرفته که مجموع خطراتی که الکل به همراه میآورد مثل سرطان و بیماریهای دیگر فراتر از فواید آن است.
دکتر مکس گریزولد از دانشگاه واشنگتن که سرپرستی این تحقیق را بر عهده داشته میگوید: "مطالعات قبلی برای الکل یک خاصیت محافظت از بعضی بیماریها را یافته بودند، اما ما به این نتیجه رسیدیم که الکل به هر میزان که مصرف شود مجموع خطرات برای سلامتی را بالا میبرد."
به گفته دکتر گریزولد، رابطه نزدیک الکل و سرطان، صدمات ناشی از نوشیدن الکل مثل تصادف و بیماریهای عفونی چون سل خاصیت محافظتی الکل از بیماریهای قلبی را بیاثر میکند."
پژوهشگران این تحقیق میگویند از نظر معیارهایی که در نظر گرفتهاند این یکی از جامعترین تحقیقات در این زمینه است. آنها همچنین متوجه شدند که نوشیدن الکل در کشورهایی که ضریب اجتماعی-جمعیتشناختی (SDI) بالاتری دارند بیشتر از کشورهایی است که این ضریب کم یا متوسط است.
مصرف مرتب الکل عمر را 'کوتاه' میکند
براساس تحقیق مهمی که بتازگی انجام شده حتی یک نوشیدنی الکلی در روز میتواند باعث کوتاهتر شدن عمر شود. بررسی ۶۰۰ هزار نفری که هر روز نوشیدنی الکلی مینوشند، نشان داد که مصرف ۵ تا ۱۰ نوشیدنی الکلی در هفته احتمالا عمر شخص را تا شش ماه کوتاه میکند.
براساس این تحقیق، با افزایش مصرف، کاهش عمر بیشتر میشود و کسانی که ۱۸ نوشیدنی الکلی یا بیشتر در هفته مینوشند این کاهش عمر تا ۵ سال خواهد بود.
برای این تحقیق که در نشریه لنست منتشر شده، دانشمندان وضعیت سلامت و عادات مصرف کنندگان الکل در ۱۹ کشور را مقایسه و حساب کردند اگر کسی از چهل سالگی به بعد به همین ترتیب به مصرف الکل ادامه دهد چقدر از عمرش کاسته میشود. این بررسی نشان داد که مصرف هر ۱۲.۵ واحد الکل در هفته خطر سکته مغزی را تا ۱۴ درصد، نارسایی قلبی را تا ۹ درصد، بیماریهای مرگبار مرتبط با فشار خون بالا را تا ۲۴ درصد و آنوریسم آئورت کشنده را تا ۱۵ درصد افزایش میدهد. پیش از این تحقیقی که در دانمارک انجام شده نشان داده بود که مصرف سه یا چهار نوبت الکل در هفته می تواند با خطر بروز دیابت نوع دوم مرتبط باشد.
به گفته کارشناسان بررسیهای گسترده این ایده را که مصرف متعادل الکل میتواند برای سلامت ما مفید باشد را به چالش کشیده است. تحقیقات پیشین حاکی از این بود که شراب قرمز ممکن است برای قلب خوب باشد هر چند که برخی از دانشمندان بر این باورند که در فواید الکل بیش از حد اغراق شده است.
تیم چیکو، پروفسور و متخصص قلب در دانشگاه شفیلد که در این تحقیق همکاری نداشته معتقد است که این تحقیق کاملا مشخص کرده که مصرف الکل تاثیر مثبتی بر سلامتی ندارد.
نویسندگان این تحقیق گفتهاند که این بررسیها دستورالعملی را که بریتانیا در سال ۲۰۱۶ توصیه کرد، تایید میکنند. بر اساس این توصیه حد مجاز مصرف الکل قبل از این که باعث افزایش خطر مرگ شود حدود ۱۲.۵ واحد در هفته است که معادل حدود ۵ پاینت آبجو یا ۵ لیوان ۱۷۵ میلی شراب میشود.
بر این اساس توصیه شده هم زنان هم مردان بیشتر از ۱۴ واحد الکل در هفته ننوشند که معادل شش نوشیدنی الکلی در هفته است. میزان محدودیت توصیه شده در مصرف الکل در کشورهای ایتالیا، پرتغال و اسپانیا تقریبا ۵۰ درصد بالاتر از این میزان است و در آمریکا حد مجاز مصرف الکل برای مردان تقریبا دوبرابر این میزان است.
دکتر آنجلا وود از دانشگاه کمبریج که مدیریت این تحقیق را برعهده داشته معتقد است: "پیام اصلی تحقیق این است که اگر الکل مینوشید، کم کردن مصرف احتمالا عمرتان را طولانی تر میکند و کمتر با خطر بیماریهای قلبی مواجه میشوید."
الکل 'به هر میزان میتواند باعث سرطان شود'
دانشمندان احتمال میدهند الکل با آسیب زدن به دیانای(DNA) باعث سرطان میشود محققان با بررسی شواهد و یافتههای علمی به این نتیجه رسیدهاند که بین نوشیدن الکل و ابتلا به سرطان رابطه علت و معلولی مستقیم وجود دارد.
آنها معتقدند دلایل محکمی وجود دارد که نوشیدن الکل احتمال حداقل هفت نوع سرطان را افزایش میدهد. در این میان سرطانهای دهان و گلو، حنجره، مری، کبد و روده کوچک و بزرگ و پستان بیشترین ارتباط را با نوشیدن الکل دارند.
این تحقیق که در نشریه علمی اعتیاد منتشر شده حاکی از این است که حتی نوشیدن کم الکل هم افراد را در خطر ابتلا به سرطان قرار میدهد. آنها معتقدند که ارتباط الکل با سرطان صرفا یک رابطه آماری است، دلایل و شواهد موجود به قدری محکم هستند که میتوان نتیجه گرفت الکل باعث سرطان میشود هر چند که عموم مردم ارتباط بسیار نزدیک الکل با سرطان را نادیده میگیرند.
جنیکانر از دانشگاه اتاگو نیوزیلند میگوید از سال ۲۰۱۲ تا به حال الکل جان نیم میلیون نفر را به دلیل سرطان گرفته است، تقریبا شش درصد تمام موارد مرگ به علت سرطان در دنیا.
به گفته وی، "شواهد قوی نشان میدهند که الکل در هفت جای بدن، و حتی بیشتر، باعث سرطان میشود." با اینکه دانشمندان دقیقا نمیدانند الکل چرا باعث سرطان میشود.
دکتر کانر میگوید دلایل محکم و کافی آنقدر هست که بدون دانستن علت دقیق، نتیجه بگیریم الکل باعث سرطان میشود: "برای اینکه الکل را عامل سرطان بدانیم نیازی نیست که مکانیسم خاصی را که الکل هفت نوع سرطان را افزایش میدهد ثابت کنیم."
به گفته دکتر کانر از نظر خطر سرطان، هر مقدار مصرف الکل خطرناک است؛ البته این خطر در افرادی که نوشیدن الکل را کنار میگذارند، کاهش پیدا میکند.
در این تحقیق، پژوهشگران با مدلسازی نشان دادند زنانی که هر روز دو واحد الکل مصرف میکنند، ۱۶ درصد بیش از زنانی که الکل نمینوشند در خطر ابتلا و مرگ ناشی از سرطان پستان هستند. در آنها که روزی پنج واحد الکل مینوشند این احتمال به چهل درصد افزایش پیدا میکند.
دستورالعمل تازه وزارت بهداشت بریتانیا که اوایل امسال (۲۰۱۶) منتشر شد هم حاکی از این بود که نوشیدن الکل 'به هر اندازهای خطر ابتلا به سرطان را افزایش میدهد' و مصرف روزانه الکل باید به مراتب کمتر از میزانی باشد که تاکنون توصیه شده است.
سوزانا براون از بنیاد جهانی تحقیقات سرطان میگوید بسیاری از مردم فکر میکنند الکل فقط به سرطان کبد ربط دارد اما این بررسی جدید نشان میدهد بین نوشیدن الکل و شماری از سرطانهای مختلف رابطه نزدیکی وجود دارد از جمله با دو سرطان شایع، روده کوچک و پستان: "در میان شواهدی که میبینیم یکی این است که خطر سرطان با افزایش مصرف الکل افزایش مییابد بنابراین ما هم موافقیم که دلایل محکمی وجود دارد که مصرف الکل به طور مستقیم باعث سرطان میشود."
"برای پیشگیری از سرطان ما مدتها است که توصیه کردهایم مردم اصلا الکل ننوشند اما میدانیم که گفتن آن سادهتر از انجام دادنش است." بنیاد جهانی تحقیقات سرطان پیش از این گفته بود نوشیدن روزانه سه نوشیدنی الکلی، یا بیشتر، خطر سرطان معده را افزایش میدهد.
مصرف الکل در ایران
الکل؛ شایعترین ماده مصرفی در ایران تا به حال آماری رسمی درباره سوء مصرف الکل منتشر نشده است. اما بخصوص در طول دهه اخیر، طبق گزارشهای مرکز اورژانس و مسمومیت در استانهای ایران، آمار مسمومیت به الکل در حال افزایش بوده و در مقابل، سن مراجعان رو به کاهش بوده است.
در همین مدت، تحقیقاتی که بر روی جمعیتهای کوچک انجام شده، حکایت از افزایش مصرف به ویژه در بین جوانان و دانشجویان داشته است. برای مثال، تحقیقی که در ۵۷ دانشگاه در ایران روی بیش از پنج هزار دانشجو انجام شد نشان داد که مصرف الکل بیشتر از مواد دیگر (مخدر یا سکرآور) رایج بوده و از نظر تکرار مصرف نیز در رده اول قرار داشته است.
در سال ۱۳۹۱، وزارت بهداشت ایران به طور غیر مستقیم و با توزیع پرسشنامه، برنامهای کشوری را برای تخمین میزان مصرف الکل آغاز کرد. بر اساس این تحقیقات، "الکل بیشتر از هر ماده [مخدر یا سکرآور] دیگری در ایران مصرف میشود" و شمار کسانی که الکل می نوشند به "بیش از یک و نیم میلیون نفر" میرسد که "۳۰ درصد زن و ۷۰ درصد مرد هستند." علاوه بر این، ۲ درصد جمعیت حداقل یک بار در طول سال قبل از توزیع پرسشنامه الکل نوشیده بودند که این میزان، در جوانان ۱۸ تا ۳۰ سال بیشتر بود و به ۵ درصد میرسید.
تاثیرات اجتماعی مصرف الکل
از نظر روانشناسان یادگیری اجتماعی، تبلیغات رسانه های جمعی یکی از عوامل موثر در تشویق افراد به مصرف مشروبات الکلی می باشد، همچنین فرزندان این الگوهای رفتاری را از والدین الکلی خود با مشاهده رفتار آنها می آموزند، در واقع والدین در کنار هنرپیشه های معروف، سیاستمداران بزرگ، ورزشکاران و ... الگوهای بی بدیل فرزندان می باشند که رفتار آنها در ذهن فرزندان حک شده و بعدها آموخته و تکرار می گردد.
در این دیدگاه وقتی فرزندان با مشاهده پدران کم حوصله و بداخلاق خود و یا زمانی که از نظر خلقی دچار آشفتگی بوده و برای رهایی از ناراحتی مشروبات الکلی مصرف کرده و بعد از آن حالت سرخوشی و شنگولی به آنها دست می دهد می آموزند که برای رهایی از مشکلات خلقی باید الکل مصرف کنند. در صورتیکه این تاثیرات زودگذر و موقت اما مخرب است.
از دیدگاه رفتارگرایان،مصرف الکل برای دستیابی به یک مشوق مثبت،یعنی با هدف رسیدن به یک حالت سرخوشی می باشد،از سوی دیگر این دیدگاه معتقد است که بسیاری از افراد برای فرار از یک حالت تشویش روحی و نجات از مشکلات خلقی الکل مصرف می کنند.
از دیدگار روانشناسان زیستی نگر نیز افراد الکل مصرف می کنند تا شلیکهای عصبی بیشتری در ذهن آنها ایجاد شده تا آنها را به سرخوشی های بیشتری برساند.
پرخاشگری، درگیری های فردی و خانوادگی، کودک آزاری، همسر آزاریف مردم آزاری و قتل و جنایت، خودکشی و پایین آمدن قدرت حافظه همراه با از دست دادن قدرت اراده و تصمیم گیری و عدم آینده نگری را باید از تاثیرات مخرب مشروبات الکلی دانسته که سالانه در کنار از بین بردن کانون خانواده ها هزینه های بسیار زیادی را برای سازمانهای ذیربط برجا می گذارند.